NOW AND THEN - phân tích ngắn

(declare: Đây sẽ là bài phân tích nhạc lý đầu tiên của ca khúc này trên thế giới, ít nhất là ở tính công khai)

Bình thường, một nhạc sỹ chỉ có 1 bản hit là đủ để trở thành một huyền thoại, giỏi lắm thì hai, điên rồ thì ba.

Thế nhưng, bộ đôi John Lennon và Paul McCartney lại phá đi mọi rào cản mà tưởng như không thể của âm nhạc. Dưới cái tên Lennon/McCartney, họ đã sáng tác hàng chục những tuyệt tác vĩ đại cho nhân thế.

Nếu như John Lennon có một Imagine đầy triết lý hòa bình, thì Paul McCartney có một Yesterday mê hoặc lòng người.. Người ta thường nói rằng, 'John buồn, Paul vui'.. Thường là vậy, những ca khúc của Paul thường tươi sáng, và mang những ánh sáng tích cực, trong khi âm nhạc của John lại trừu tượng và mang nét gì rất u buồn.. nó dường như tạo thành một vòng âm dương hoàn hảo, chìa khóa dẫn tới thành công của The Beatles.

Nhưng không phải chỉ thế, Paul đôi khi cũng viết những bài hát rất não nề, thê lương, và John cũng viết những bản nhạc nhẹ nhàng về tình yêu đôi lứa.

Về mặt âm nhạc thuần túy, Paul "rộng" hơn John. còn John thì "sâu" hơn Paul.

Paul McCartney thực sự rất tài năng, ông ấy có thể chơi được tất cả các nhạc cụ trên đời, và đặc biệt xuất chúng với cây bass 4 dây.. sở hữu quãng giọng rộng tới 5 quãng tám, với nền tảng nhạc lý vững chắc, Paul đã sáng tác qua tất cả các thể loại âm nhạc trên đời: từ những bản tình ca đẹp mê hồn là thương hiệu của ông, cho tới những bản nhạc heavy metal bứt phá, cho tới những ca khúc jazz grand hall, và cả dòng nhạc hip hop hiện đại.. Đơn giản là không có gì có thể làm khó Paul - một thiên tài âm nhạc đúng nghĩa.

John Lennon thì khác, ông không có am hiểu sâu sắc về nhạc lý như Paul, cũng không có sự nghiệp versatile như Paul, nhưng âm nhạc của John lại cực kỳ độc đáo, dường như có thể gắn một cái tên cho thể loại của nó, là Lennonism.. John Lennon thường sử dụng những vòng hòa âm dị thường, những tiến trình hợp âm gây khó dễ cho các nhà phân tích âm nhạc, và cả những pha trộn time signature rất phức tạp.. Có lẽ ông trời đã ưu ái cho John một cảm âm cực kỳ tinh tế, và một tâm hồn nhạy cảm, để ông có thể đưa cảm xúc trở thành những âm thanh phi thường tới thế.

"Ngày mà John qua đời, tôi biết tất cả đã kết thúc.." - Paul McCartney chia sẻ về sự tái hợp của Beatles.

Nhưng hôm nay, tôi đang được đứng trong một thời khắc lịch sử, The Beatles phát hành bản nhạc cuối cùng của họ - Now And Then

Now And Then là một bản demo của John Lennon vào năm 1977 - 3 năm trước ngày ông bị ám sát ở New York.. Vào thập niên 1990s, vợ của John, góa phụ Yoko đã liên lạc với Paul về những tape demo của John cất trong 1 chiếc hộp, trên đó có hai chữ "For Paul".

Paul đã gọi George Harrison và Ringo Starr, hai thành viên còn lại của the Beatles, để cùng hoàn thiện 3 bản nhạc trở thành những bản nhạc cuối cùng của Tứ Quái.. Họ chỉ thành công hoàn thành được 2 bản nhạc, và Now And Then bị bỏ lại, do chất lượng âm thanh của bản demo quá kém.. Mãi tới 2022, khi mà công nghệ AI đạt đến những thành tựu mới, và khi ấy việc làm sạch chất lượng âm thanh của một bản thu âm dựa vào công nghệ này đã trở nên khả thi.

The Beatles được biết tới là band nhạc sáng tạo nhất trong lịch sử thu âm, khi mà trong thập niên 1960s họ đã sáng tạo cho ngành công nghiệp thu âm rất nhiều các kỹ thuật thu âm mà tới bây giờ vẫn còn sử ddụng. Và vẫn như thế, họ đã để ý tới công nghệ này.

Nhưng chỉ còn 2/4 người còn trên cõi trần, Paul đã cùng Ringo, sử dụng AI tách giọng hát của John khỏi băng demo kém chất lượng, và sử dụng đoạn guitar mà George thu ở thập niên 1990s, và hoàn thiện Now And Then.

Bản demo của John u buồn, và cô đơn khi chỉ có giọng của John cùng tiếng dương cầm, thế nhưng bản hoàn thiện của Beatles lại mang một âm hưởng hùng tráng hơn, trần thuật hoàn hảo phong cách của John Lennon và Paul McCartney.. Và như thế, đây là lần cuối cùng một ca khúc được phát hành dưới bút danh lỗi lạc Lennon/McCartney.

Có điều gì đó rất poetic ở bản nhạc này - ban đầu là một bản nhạc của John thủ thỉ về niềm ân hận của một người đàn ông, nhưng giờ nó đột nhiên lại trở thành lời nhắn dành cho chính ông từ phần còn lại của Beatles:

"I know it's true
It's all because of you
And if I make it through,
It's all because of you

And now, and then,
If we must start again
Then we will know for sure
That I love you

Now and then, I miss you
Oh, now and then
I want you to be there for me
Always to return to me

I know it's true
It's all because of you
And, if you go away
I know you'll never stay"

Bản nhạc đậm chất Lennon, với những giai điệu melisma ở cuối câu và hòa âm được Lennon soạn phần verse ở scale harmonic minor, với phần middle 8 vặn qua scale aeolian trước khi sử dụng mode Ionian và mixolydian ở đoạn bridge.

trong bản của Beatles, phân đoạn middle 8 trở thành chorus, và phân đoạn bridge lại trở thành 1 instrumental break, được đẩy tông lên cao 8 semitone, nối với nhau khi sau kết thúc chorus bằng Rê trưởng (khi ở tông La thứ, nếu coi nó là ii hợp âm I của nó là Fa trưởng, và đối ứng giọng thứ của Fa trưởng là Rê thứ, và khi đưa thứ thành trưởng thì vẫn có thể giữ được sự mượt mà như đã đổi tông sang La trưởng), và họ sử dụng giọng thứ sau đó với tư cách là hợp âm iv của La trưởng để nối sang phân đoạn break, khi này vòng hòa âm của phân đoạn "I dont wanna lose you" trong demo của John được chơi lên, với sự lên tông (Fa thăng thứ => Rê thứ), và vì thế, La giáng thứ của Lennon (ở câu "and if you have to go" của bản gốc) sẽ trở thành Mi thứ, dễ hiểu chứ? Thay vì chọn kết thúc phân đoạn này như John (sử dụng hợp âm V, một hợp âm dominant), thì Paul đã arrange nó thành iv để nối sang Sol trưởng, rồi quay lại i, tức La thứ, sử dụng mode aeolian Arrangement này rất ấn tượng, nó tạo nên 1 phân đoạn rất cảm xúc nhưng cũng rất cao trào, bởi nốt nhạc giáng thứ 6 là nốt nhạc rất cảm xúc, còn việc nâng tông lại khiến nó cao trào hơn. Đây là đóng góp của Paul cho bản nhạc được sáng tác chủ yếu bởi John, và biến nó thành 1 bản nhạc Lennon/McCartney đúng nghĩa.

***

"Một ngày mới bắt đầu, thì một ngày khác lại kết thúc", Brian Wilson đã từng nói thế.

Nếu như đây là một bản nhạc mở ra niềm vui của những fan cứng Beatles như tôi, thì nó cũng đóng lại một điều - đóng lại trang sử vĩ đại của 4 chàng trai từ Liverpool, những kẻ đã thay đổi thế giới bằng tình yêu.

"And in the end, the love you take
Is equal to the love you make"

Thank you, John, Paul, George, Ringo (in that particular order)